Text ug PCOS
May sukaranan ang mga botante, nga wa pa sukad masukad makagamit og computers, nga mahadlok nga di magkadimao ang ilang pag-apil sa labing unang automated nga piniliay sa Mayo 10 karong tuiga. Kon si kanhi senador Ralph Recto niangkon nga maglisod lang gihapon paggamit sa iyang cellphone bisan pila na ka tuig nga nagpuyo sa iyang bolsa, sila pa kaha nga way bisan gamayng alamag unsay kalainan sa desktop, laptop ug netbook?
Unsa man intawoy ilang dag-anan anang PCOS (precinct count optical scan) machines? Ug di lang taga bukirang barangay ang nanagana. Bisan ang taga dakbayan, labi nang mga hamtong ug labing kabos nga mga molupyo, kurog sab sa automation.
-o0o-
Kahinumdom lang hinuon ko sa niaging Halad sa Kapamilya, ang dakong piyesta sa libreng mga pangalagad, nga gipahigayon sa main campus sa University of San Carlos (USC) niadtong Nobyembre sa niaging tuig. Usa sa gitanyag nga pangalagad sa USC College of Engineering mao ang libreng basic computer skills training.
Mga hamtong ang kasagarang nagtungkawo sa personal computers sa classroom. Bisan sa kamapailubon sa mga magtutudlo ug mga tinun-an nga nagbalikbalik pagtudlo ug pagpasabot, naabtan ang pipila og tulo ka takna una nakamao pag-abli og accounts sa Yahoo, Gmail, Hotmail, Facebook ug Friendster. Di gyod tinuod sayon ang unang engkuwentro sa bag-ong mga teknolohiya.
-o0o-
Apan modason ko sa Comelec ug Smartmatic-TIM. Sa ilang pagsalikway sa kahadlok sa mga botante nga komplikado ra kaayo alang nila ang automation. Kay sa ilang pagpakita unsaon paggamit ang PCOS, way kulba alang sa mga botante, bisan sa labing burong.
Kay, lahi sa cellphones, di sila motuslok og bisan usa ka button sa makina. Lahi sa ATMs (automated teller machines) sa mga bangko, di sila pangayoan og PIN o ni account number. Ang bugtong hi-tech nga butang nga ilang himuon mao ra ang paghungit sa balota ngadto sa nagnganga nga gamayng baba sa makina.
-o0o-
Sayon ra sab ang pag-shade sa mga itlog (oval) sa tungod sa mga ngan nga napilian. Bisan di mapuno og taptap sa pentel pen (nga giandam nang daan sa mga magtutudlo nga nagduma sa mga presinto), o bisan molapas og diyutay basta di lang moabot sa tapad nga itlog, maihap na sa makina.
Nitumaw hinuon nga usa sa labing dakong kahasol sa mga eksperimento sa Comelec ug Smartmatic-TIM dinhi sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud mao ang wa dayon pagdawat sa PCOS sa mga balota. Sa PCOS nga akong naggamit, kaduha ko nisuway. Sa pipila ka PCOS sa Metro Manila, kalima gyod. Nalipay ta nga ang automation mao nay mopuli sa Comelec nga gipasanginlan nga di kamaong moihap. Kakuyaw kon ang ipuli mga makina nga di kamaong mobasa. [30] leo_lastimosa@ans-cbn.com
