Arangkada for November 2, 2007

       BUGKOS SA LUBONG

 

       Pagkamatay sa akong amahan pila na ka tuig ang nilabay, akoy gitahasan sa akong mga igsuon, nga kasagaran tua na manimuyo gawas sa Sugbo, pagpahimutang sa iyang patayng lawas.  Dihang nangabot na sila dinhi, ug dihang nakaduaw nang uban namong kaparyentihan, klarong wa sila ganahi sa punerarya sa Opon nga akong gipili kay mao ray naabot sa gamay nakong suholan.  Gani, gibalhin gyod ang haya sa Tabunok, Talisay aron nga mas maduol sa iyang dapit nga natawhan.

        Kay wa pa man gyod kong kasabot sa kamatuoran nga di na kong kabuutbuot unsaon paghipos ang iyang patayng lawas, nangahas pa gyod ko pagsugyot nga ilubong namo siya og kadlawon aron di ming kahasol sa trapiko.  Gisigaan lang ko nila sa mata nga nagtangag og pasidaan nga duha ming ilubong kon lisudlisuron ang among kaparyentihan paghatod sa among amahan sa iyang lubnganan.

Tungod sa kadaghan sa mga kinabuhi nga nahikap sa among amahan, labihang taasa sa bara sa trapiko sa dan gikan sa Tabunok paingon sa Poblacion, Talisay nga nakaseguro kong ang kadagko ra sa lawas sa among ig-agawng mga polis maoy nakapugong sa mga motorista pagbalikas sa among paghasol ug paglangay nila.

-o0o-

        Wa matuman ang tuyo sa among kaparyentihan nga itapad ang lawas sa akong amahan sa lubong sa iyang mga igsuon tungod sa kaapiki sa luna.  Napugos mi pag-abang og gamayng nitso nga gipanag-iya sa Simbahang Katoliko nga kinahanglang lab-ason matag lima ka tuig.

        Apan ang labing dakong kahasol mao nga ang akong inahan ug manghod, nga mao ray kanunayng makaduaw sa lubong sa akong amahan, naa magpuyo sa Opon.  Laayo kaayo gikan sa Talisay, sa way paghisgut sa kalisod nang sagubangon sa trapiko.  Mao ni hinungdan nga kaming managsuon, sa way pagkonsulta ni pagpananghid sa among kaparyentihan sa Talisay, nihukom pagpalit og luna sa usa sa bag-ong memorial parks sa Opon ug gibalhin ang patayng lawas sa among amahan didto.

        Sa ikaduhang sunudsunod nga kalag-kalag karong tuiga, wa ko mangahas pagpakita sa Talisay tungod sa labihang kahadlok nga sudyaan sa among paglapas sa labing mahinungdanong lagda sa di pagpalayo sa among amahan gikan sa iyang mga kaliwat.  Mao nga kon nakabasa sila ini, sa ngan sa akong inahan ug mga igsuon, kinasingkasing ming mangayo og pasaylo.

-o0o-

        Ang bag-ong luna sa among amahan mingaw pa.  Pipila pa lang ang katapad nga mga lubong.  Dako sab kaayo ang hawan sa memorial park nga nahimo nang duwaanan sa iyang mga apo.

Matag higayon nga magkaabot mi sa sam-ang, mabatyagan namo ang kadako sa kahaw-ang nga namugna sa pagtaliwan sa among amahan.  Ug ang mas dakong haw-ang kay, sa gusto namo ug sa among mga paryente o dili, giuwang nag lapad nga kalaworan ang among mga pinuy-anan tungod sa managlahi namong mga kinabuhi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for November 1, 2007

          BABAYE SA CANSOJONG

 

          Si Eladio Geoca nakadlawonan nga nagmaneho sa iyang taxi.  Gipara siya og babaye sa Cansojong, Talisay.  Nagpahatod ang babaye sa Bulacao, Talisay.  Nakalingkod nang pasahero dihang nakabantay si Eladio nga labihang basaa sa babaye.  Nagkuray sa katugnaw.  Pagkataudtaod, nihangyo ang babaye nga manghuwam sa iyang jacket.  Iya ning gikupo, naibanan ang iyang kurog, hangtod nga niabot sa ilang destinasyon.

          Nikanaog ang babaye.   Nisaad nga mobalik siya uban nang plite.  Dugay nga nagpaabot si Eladio.  Nahibung nga wa pa mobalik ang babaye.   Nagpaabot pa siya og dugang.  Apan wa na gyoy babaye nga nagpakita.

Kay hapit na mang alas-5 sa buntag, nga maoy takda sa iyang paglimpiyo ug pag-grahe sa taxi, nibiya na lang siya sa bay.

-o0o-

          Human nahatag ang iyang kita ug ang taxi sa tag-iya, nibalik si Eladio sa bay sa Bulacao.   Tiguwang babaye ang iyang naabtan.  Gisuginlan niya mahitungod sa babayeng pasahero nga nagpahatod didto.  Matod sa tiguwang siya na lang usa ang nagpuyo sa bay.  Iyang anak nga babaye nanarbaho na sa laing dapit ug ang lain, nga usa ka magtutudlo, patay na.

          Nakugang si Eladio pagkakita sa hulagway sa anak nga namatay:   Siya ang babaye nga nisakay sa taxi.  Iyang giingnan ang inahan nga iyang anak dakong buhi ug gani maoy iyang pasahero pila pa lang ka oras ang nilabay.  Subli siyang giingnan sa tiguwang nga patay nang iyang anak.  Ug di mahitabong makapara ni makasakay pa sa iyang taxi.

-o0o-

          Nitanyag ang inahan pagbayad sa plite ug gidapit siya nga mangadto sila sa lubnganan sa iyang anak nga babaye.   Nanganaog sila sa tungod sa minteryo sa Cansojong, sa luna nga gibarugan sa babaye nga nipara sa iyang taxi.

          Gitultolan siya sa inahan sa nitso nga dunay samang hulagway nga iyang nakita sud sa bay sa Bulacao.  Nalansang si Eladio sa iyang nahimutangan.  Wa na siya magduda nga patay na ang babaye nga nipara ug nisakay sa iyang taxi.   Apan ang nakapasiga sa iyang mga mata mao ang iyang jacket nga gisab-ong sa nitso.

-o0o-

          Nahitabo ni niadto pang 1964.   Apan hangtod karon, bisan 43 ka tuig nang nilabay, maglisod pa gihapon si Eladio paghikalimot sa talagsaon niyang kasinatian.  15 sentabos pa ang flagdown rate sa taxi niadtong higayona.   45 sentabos ra ang plitehan sa metro sa pagkanaog sa babaye sa Bulacao.

          Nangagpas ang inahan nga ang pagpakita sa iyang anak nga labihang basaa ngadto ni Eladio nagpasabot nga magpabalhin siya og lubnganan kay ang ilang luna sa minteryo kanunay lang mabahaan.   Apan ang pagpakita sa babaye may laing kahulogan alang ni Eladio:  Kon isul-ob niyang jacket labihang daghana niyang pasahero; kon makalimtan niyang jacket sa bay, labihang mingawa sa iyang pamasada sa taxi.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 31, 2007

          TULO KA RAMA

 

          Pipila ka adlaw sa wa pang piniliay sa barangay, pipila sa mga barangay kapitan sa Dakbayan sa Sugbo nitataw nang daan nga di na nila paluyohan si ABC Cebu City Federation President Jingjing Faelnar.  Human naproklamar si Faelnar alang sa lab-as nga termino human sa binuntagay nga iskutenyo sa Guadalupe, samang mga kapitan nisubli sa ilang pangandoy sa kausaban sa liderato sa ABC.

          Ang ilang mga reklamo batok ni Faelnar nasentro sa giingon nilang kakuwang niyag katakos.  Matod nila kon di pa tungod ni Cebu City Mayor Tomas Osmeña, si Barangay Kapitan Jose Navarro sa Punta Princesa gyod unta ang labing takos nga mangu sa ABC.  Iniglingkod sa mga mananaog sa piniliay karong Disyembre 1, andam ang mga kapitan nga mobarug pagpasabot ni Mayor Osmeña nganong di na nila madawat si Faelnar.

                   -o0o-

          Si Faelnar, sa iyang bahin, nipasabot sa DYAB Abante Bisaya nga ganahan pa siyang magpasubli isip pangu sa ABC.   Apan kon di na siya paluyohan sa iyang kaubanang mga kapitan hangpon sab niyang kahigayonan pagtingob sa iyang panahon pag-atiman sa way kinutobang mga panginahanglan sa mga molupyo sa Guadalupe, ang labing dakong barangay sa dakbayan.

          Subling nanalipod si Faelnar sa mga pasangil nga di siya maoy direktang nagduma sa ABC kay gitugyan ngadto sa di pinili nga kawani ang pagpanimon sa kahugpongan.   Ang maong kawani gipasanginlan nga mas hawod pa siyang Faelnar kay nanginsulto sa mga kapitan nga nangahas pagkuwestiyon sa iyang mga sugo.

          Wa paminawa ni Faelnar ang ilang mga protesta niadto.   Karon sa lab-as nilang termino nanganti ang hingtungdang mga kapitan sa pagpaila ni Faelnar nga di mahimong bugalbugalan lang ang ABC.

                   -o0o-

          Usa sa gihugon-hugon nga mohagit sa liderato ni Faelnar mao si kanhi Cebu City councilor George Rama, nga bag-o lang napili pagka barangay kapitan sa Basak San Nicolas.   Si Rama, bisan sa wa mohukom pagdagan alang sa iyang kanhi katungdanan, nikuwestiyon nang daan kon makadagan pa ba si Faelnar sa laing termino.

          Silang Rama ug Faelnar pulos suod ni Mayor Osmeña.  Maong di na magamit ni Faelnar ang iyang kasikit sa luwag pagkuha sa pagpaluyo sa mga kapitan.   Apan makahimo ba si Rama pagsukwahi sa iyang kaugalingong panganti?

                   -o0o-

          Si Rama nibalibad sa tanyag nga padaganon pagka konsehal niadtong Mayo 14.  Kay di siya gusto nga mahimong makamugna og eskandalo sa kahigayonan nga tulo ka Rama ang manlingkod sa Cebu City Council:  Silang Bise Mayor Michael Rama, Konsehal Edu Rama ug siya.

          Kon mapili siyang ABC president, si Rama ang molingkod sa konseho isip representante sa mga kapitan sa dakbayan.   Kamenosan bang eskandalo sa panag-ipon sa tulo ka Rama kay wa siya direktang modagan pagka konsehal?

          Kinsay nag-ingon nga sayon ipunon ang prinsipyo ug politika?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 30, 2007

       HANGAD SA LANGIT

 

       Nagbaha ang mga reklamo nga among nadawat mahitungod sa pinalitay sa boto, hinakotay sa mga botante, panghasi batok sa mga molupyo ug ubang kalapasan sa mga lagda sa piniliay.  Apan dihang among gihagit sa pagkuha og mga hulagway ug pagpakita ug ubang mga dokumento pagmatuod sa ilang mga pasangil, maklaro ang kalit nga pagkahugno sa ilang kadasig ug nipasalipod sa pasangil nga igo lang silang namasin nga ang mga sakop sa media maoy makasakop sa pangabuso sa ilang mga kaatbang.

        Hangtod sa akong pagsuwat ini, way bisan usa nga nakapada og mga ebidensiya sa kalapasan (bisan sa kasayon ra sa paggamit sa ilang cellular phones o digital cameras ug pagpada sa ilang video o mga hulagway sa among gitagana nga email address:  dyab1512@gmail.com).

-o0o-

        Hinaot nga tungod lang ni kay wa gyoy kalapasan nga nahimo ug tinumu-tumo lang ang mga pasangil pamasin nga sakyan dayon sa media ug madaot ang ilang mga gipasanginlan.  Apan kay klaro mang nagbaha ang kalapasan, mas dako ang kahigayonan nga nakalapas ang pikas ug pikas ug busa wa nay mangahas sa pag-dokumento sa kalapasan nga ila sang gihimo.

        Ang labi dako nakong kahadlok mao nga ang pagpakabana sa atong katawhan kutob na lang sa pagyawyaw.  O pagsuwat.  Nga kon palihugon na sila pagmatuod sa ilang mga pasangil, o pagbarug batok sa ilang gipasanginlan, di na dayon sila manginlabot.  Tungod sa kahadlok sa ilang seguridad.  O di gustong mahasol.  O di lang gustong mailhan.   O di lang gustong mag-apil-apil.

-o0o-

        Di hinuon mabasol ang katawhan, labi nang kabatan-onan, nga magtuo nga ang ilang pagpanginlabot pinaagi sa text o email, mas maayo kon di ilhon ang tinuod nilang ngan, igo nang makapakurog sa mga kawatan ug mga mapahimuslanon sa kagamhanan.  May balita ko nila.  Labihan na kabaga ug kapating sa mga namunoan nga di na matandog kon kutob lang sa gahot ang ilang mga biktima.

        Ang atong katiguwangan nga nipalingkawas sa nasud gikan sa mga kuko sa langyaw ug lokal nga mga malupigon wa matagbaw lang sa pagyawyaw.  Nagmartsa sila sa kadalanan pagpakita sa ilang kumo.  Nialsa og mga armas.  Ug nagpakamatay.

-o0o-

        Tungod sa bag-ong mga teknolohiya, wa nay ganahang maghago pagpainit o pagpasinguwan sa kadalanan kay makhasol lang sa trapiko ang pagbarikada, wa nay magtagad paghipos og mga dokumento ni pagpasaka og kaso sa korte kay may mga ahensiyang gitahasan pagbantay sa mga transaksiyon ug wa nay mobarug, magpaila ug magpaihap kay wa madungog ang mga hawod sa ilang kamapasayluon.

        Nahibawo ta sa tanang panghitabo.  Nasuhito ta sa pagpahimus sa mga gamhanan.  Apan wa tay kaisog sa pagbadlong nila.  Igo na lang moitlib sa atong mga ngabil ug mohangad sa langit.  Nakalimot nga kinahanglan una tang molihok una ta Niya tabangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 29, 2007

       ANG BALANGAY

 

       Duna nay balangay ang Sugbo sa wa pa makatultol ang mga Katsila sa atong kabaybayonan.  Ang balangay usa ka sakayan.  Nga maoy gisakyan sa tibuok pamilya pinangulohan sa amahan sa ilang pagpangisda.  Ang balangay mao say sakyan sa pamilya sa pakigbayloay sa ilang mga panginahanglan sa ubang mga dapit, o pagpamalhin og pinuy-anan.  Niadtong higayona, di yuta kon dili dagat ug suba ang sentro sa ilang panginabuhi, patigayon ug pagbiyahe.

        Ang balangay maoy nahimong hulmahan sa pagsugod na sa mga Sugbuanon ug mga molupyo sa kasilinganang mga isla pagtikad sa ilang mga panginabuhi ug pagtukod sa ilang mga pinuy-anan sa yuta.  Sama sa amahan sa balangay, ang nisulbong nga mga katilingban sa yuta duna say tagduma nga giila ug gitahud sa tanan ug maoy mohusay sa panagsungi sa mga sakop.

-o0o-

        Nausab ang dagway sa mga balangay dihang nakadunggo nang mga Katsila ug namugos pagpahamtang sa ilang kaugalingong sistema sa kagamhanan.  Gawas sa pinugsanay nga pagpangolekta sa buhis (tribute), pinugsanay nga pagpatrabaho (polo) ug pinugsanay nga pagtambong sa mga misa ug ubang kalihokan sa simbahan, gidid-an pa gyong mga molupyo sa pagbalhin gikan sa usa ka balangay ngadto sa lain ug gipugos pagpabalhin ang nanobrang mga molupyo sa dagkong mga balangay.

        Segun sa "The Roots of the Filipino Nation" ni O.D. Corpuz, klarong may ila nang sistema sa kagamhanan ang atong katiguwangan sa wa pang mga Katsila.  Nakaplagan nilang Ferdinand Magellan ug kaubanan nga mas organisado ang pamunoan ni Humabon sa Sugbo kay sa Limasawa.  Ug nakaplagan ni Miguel Lopez de Legazpi nga mas lapad ug adunahan ang gingharian ni Sulayman sa Manila kay sa Sugbo ug Limasawa.

-o0o-

        Apan ang labing lig-on mao si Sultan Kudarat sa Mindanao.  Napakyas ang mga Katsila pag-ilog sa mga isla nga iyang giduma.  Lahi nilang Humabon ug Sulayman, si Kudarat giila sa kasilinganang mga gingharian.  Nalupig niyang mga Katsila tungod sa pakighiusa sa iyang kaubananang sultan.  Nakamugna sila og mas gamhanang puwersa kay sa nag-iyahay pagpanalipod sa ilang mga isla.

        Matod ni Corpuz si Sultan Kudarat ang labing unang Pilipino nga nakaamgo nga ang Pilipinas usa ka nasud ug di nagkatag lang nga mga isla.  Mao nga samtang nilampos ang mga Katsila pagsabong sa mga Sugbuanon, Bol-anon ug mga Tagalog, ang mga Muslim ubos ni Kudarat wa gyod nila maulipon.

-o0o-

        Si Lorry dela Serna niingon nga si Reuben Canoy maoy nag-umol sa bag-ong mga barangay dihang mayor pa siya sa Cagayan de Oro City atol sa diktadura ni Marcos.  Gikopya ni Marcos ang ideya, giangkon nga iya ug gipatuman sa tibuok nasud.

        Sa atong pagpili sa mga tagduma sa atong barangay, hinaot nga di nato kalimtan ang kalunsay ug kagamhanan niini sa wa pa lugosa sa mga Katsila ug sa bag-ong mga malupigon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 28, 2007

       HANGPON O DUDAHAN?

 

       Ang mga loyalista ni Pres. Arroyo, salamat sa iyang pagpasaylo ni kanhi presidente Joseph Estrada, nakaamgo na nga ang tanang gihimo ni Arroyo sukad sa iyang paglingkod sa Malakanyang niadtong 2001 gitumong ra gyod diay sa pagpabilin niya sa gahom.  Nga bentaha na lang ug kasagaran tsamba ra diay nga magkatakdo ang nasudnong interes ug ang iyang naghingapin nga kahigwaos sa pagpalambo sa iyang personal nga mga interes.

        Ug di mahubit sa pung ang ilang pagmahay.  Gipakaingon man gud nila nga bisan unsa kalig-on ang mga pasangil sa pagpanikas ug pagpangawat batok ni Arroyo ug sa mga tawo nga naglibot niya, mas takos ug mas kasaligan lang gihapon siyang manimon sa nasud ngadto sa hingpit nga kalamboan kay sa higpit ug namantsahan na sab niyang mga kaatbang.

-o0o-

        Tungod sa ilang kahimangod, gipaabot nga ang mga dumadapig ni Arroyo mobakwi sa ilang pagpaluyo niya.  Nga mahimong maoy gipasikaran ni kanhi presidente Fidel Ramos sa iyang pasidaan nga inihap na lang ang mga adlaw ni Arroyo sa Malakanyang.  Gawas lang kon ang gipasabot ni Ramos mao ra nga di nang kalugwayan ang termino ni Arroyo lapas sa 2010.

        Apan sa mosunod nga mga adlaw, maamgohan nilang Ramos ug sa mga dumadapig ni Arroyo nga di sila maoy magbuot magpabilin o mapalagpot ba si Arroyo sa gahom.  Hagbay rang nasakmit ni Arroyo ang paglaban sa liderato sa militar ug kapolisan gikan ni Ramos.  Ug mas hagbay rang nakamatngon si Arroyo nga wa siya magkinahanglan sa gugma sa kinabag-an sa katawhan aron mapadayon ang wa pa matiwas niyang pagtagbaw sa iyang kahakog sa dugang gahom ug katigayonan.

-o0o-

        Napamatud-an ni Arroyo sa kusganon niyang pagbaraw sa matag suway sa politikanhong oposisyon pagsakmit sa gahom gikan niya nga ang iyang gikinahanglan mao ra nga di magkahiusa ang iyang mga kaatbang ug mga dumadapig batok niya.  Way makalalis sa kamalampuson ni Arroyo pagsabong sa nagkalainlaing mga pundok nga nangahas paghagit niya.

        Duha sa labing sinaligan niyang mga alyado, silang Ramos ug House Speaker Jose de Venecia, dakog natabang pagpalig-on sa iyang pagkontrolar sa nasud.  Apan karong nihupas nang ilang kapuslanan, wa na managana si Arroyo pagsalindot nila.

-o0o-

        Kon mangisog na si de Venecia pag-impeach si Arroyo inigbalik sa sesyon sa House karong Nobyembre 5, kapamatud-an ang iyang kahadlok nga ang mga kongresista nga iyang gibuhong atol sa lima na niya ka termino di managana pagtalikod niya aron pagtila sa tinuorayng tinubdan sa ilang puntil.

        Gawas pa, di monopoliya ni Arroyo ang naghitinghiting nga ambisyon.  Ang kadaghan sa taga oposisyon nga mag-ilog sa lideratong gisaad nga itahan ni Arroyo sa 2010, pun-an sa ilang kalibog hangpon o dudahan bang gawasnon nang si Erap, makapabuylo sa paghanig ni Arroyo nga way motandog niya inigkanaog na sa palasyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 27, 2007

          WA NAY PRISOHAY

 

          Mahupay og dyutay ang sakit sa dughan nilang Day-as Barangay Captain Mike Ocleasa ug 16 ka mga piliunon sa Sangguniang Kabataan nga nasayop sa ilang certificates of candidacy (CoCs) ining balita gikan sa atong silingang lalawigan sa Negros Occidental:   Si Fe Benitez nipirma og duha ka CoCs pagka barangay konsehal sa duha ka managlahi nga barangay sa lungsod sa Pulupandan ug sa dakbayan sa Bacolod.

Tungod ini, di lang disqualification ang iyang giatubang.  Nanganti pa gyod ang Comelec nga ipapriso siya tungod sa pagbugalbugal sa mga lagda sa piniliay.   Wa hinuoy motulisok ni Benitez kon himuong depensa ang argumento nga nagpabiling gawasnon ang labing dagkong tikasan sa piniliay.

-o0o-

          Di hinuon hingpit nga makalingkawas sa tulisok silang Ocleasa ug kaubanan.  Kini bisan may sukaranan ang mga pagsaway nga mora ra sang mga robot ang taga Comelec nga nagpiyong lang pagdawat sa COCs, way kalainan sa mga nanginabuhi sa Taboan nga nanghapnig og mga putos sa buwad.   Samtang igo nang silot ang pugos nga pagkasimang sa ilang politikanhong mga ambisyon, ang ilang pagpabaya di katabang sa pagpangumbinser sa mga botante sa ilang katakos ug kaligdong.

          Kon sa CoCs pa lang nangasipyat na sila, unsa may garantiya sa mga magbubuhis nga di sila malipat sa mas mahinungdanong mga transaksiyon nga ilang sudlan kon makalingkod sa ilang gitinguha nga mga katungdanan?  Ug sa mga namunoan na, kapila na man sila nagpataka ug nagpabaya apan wa lang masakpi kay way dokumento nga makamatuod?

-o0o-

          Pormal nang gilusad sa KBP ang gubat batok sa dengue.  Atol sa labing unang hugna sa KBP Cebu Forum nga gipahigayon sa Tara's Cafe, gipabati ang plugs batok dengue nga masibya na sa mosunod nga mga adlaw sa tanang AM ug FM stations sa Sugbo nga sakop sa KBP.

          Gihangop ni Cebu City Vice Mayor Mike Rama ang kampanya sa KBP.   Ang ubang mga dinapit pulos may mga anak nga naigo sa dengue, lakip na silang Supt. Anthony Obenza ug Rowena Amores nga kansang mga anak nag-abot ug nagsunod pagpangamatay sa samang tambalanan.

-o0o-

          Ang paghatag ni Pres. Arroyo og executive clemency ni kanhi presidente Joseph Estrada nakapapas sa bisan unsang pagduda nga may nahibilin pang kaligdong sa atong sistema sa hustisya.   Kon sayon kaayong makagawas sa bilanggoan ang nakonbikto sa pagpangawat og binilyon ka pesos, nganong ato pa mang gukdon ang mga tulisan og linibo o minilyon?

          Sa pikas nga bahin, unsa man sab tinuod ang katungod ni Pres. Arroyo pagpahamtang sa silot nga pagkabilanggo sa tibuok nga kinabuhi batok sa kawatan nga si Estrada?   Nga si Arroyo mismo wa man magtagad pagpanalipod sa iyang kaugalingon gikan sa pasangil sa labing dakong plunder----ang pagkawat sa kabubut-on sa katawhan?   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 26, 2007

          KAHILAS SA PALASYO

 

          Gigilokan lang unta ko pagkahibawo nga magpataliwa ang Malakanyang sa niulbong panagsungi nilang Lapulapu City Mayor Arturo Radaza ug sa mga magpapatigayon nga nipasangil niya og kahiwian.   Apan giluod na ko sa pasalig nga ang lakang sa palasyo gitumong sa pagpanalipod sa interes sa mga Sugbuanon nga mahimong maduhig kon magpadayon ang away.

          Mangahas ko pagpasidaan sa Malakanyang nga mas madaot ang interes sa mga Sugbuanon kon magmalampuson sila paghusay sa away tali nilang Radaza ug Efrain Pelaez Jr. ug kaubanan.   Kay ang pagpataliwa sa palasyo, bisag unsaon pa paghapin og pahumot ug pagarpar, nangalisbo og areglo paglaktod sa proseso pagsusi sa mga pasangil sa kahiwian batok ni Radaza ug sa kalapasan sa mga lagda batok ni Pelaez.

-o0o-

          Unsa may mensahe nga gipadangat sa Malakanyang ngadto sa pundok ni Pelaez ug sa civil society groups nga nangampanya batok sa kahiwian sa Opon?  Gawas sa pag-ulog-ulog sa ilang pagbarug ug pagpakabana?

          Gipatin-aw ba ang posibleng kalambigitan sa giingong gamhanang padrino ni Radaza sa Malakanyang sa pagdumili sa Ombudsman pagsuspenso niya bisan sa kalig-on sa mga ebidensiya nga napresentar sa pundok ni Pelaez?   Gipasabot ba nganong wa gyod mabadlong ang giingong pangabuso ni Radaza sa katungdanan sa nangaging katuigan nga maoy nakaaghat nilang Pelaez ug kaubanan sa pagpangisog ug pagpamahala na lang?

          Nikumpisal bang palasyo nga mahimong ang ilang pagtugot, kon di man ang aktibo nilang proteksiyon, maoy nakapalansang ni Radaza sa gahom ug nakapagara niya pagpadayon pa sa gipasangil nga pagpahimus sa katungdanan?

-o0o-

          Apan ang tinuod nga hinungdan sa akong kagilok, nga hingpit nang gipulihan sa kaluod, mao ang kahilas sa Malakanyang.  Nakapanilhig na ba si Pres. Arroyo sa iyang kaugalingong nataran?

          Kaayuhan ba gyod sa mga Sugbuanon ang gipanalipdan sa buwag nga pagpakigtagbo sa iyang mga representante nilang Pelaez ug Radaza?   O tungod lang kay pulos sila may koneksiyon sa palasyo ug busa madugangan lang ang kalabad sa nagsipok nang ulo sa presidente kon di sila mapahilom?

          O may sukaranan ang pagduda nga hangpon ug pahimuslan sa Malakanyang ang bisan unsang kontrobersiya nga makapalipat sa atensiyon sa katawhan gikan sa NBN?

-o0o-

          Unsa may posibleng mga mensahe nga kaluwatan sa Malakanyang alang ni Radaza?:

·        Nga sundon ang mga maniobra sa palasyo pagpahilom sa mga pasangil sa pagpanikas ug pagpangawat batok sa presidente?;

·        Nga ugkaton sang kagahapon ni Pelaez sama sa posibleng paghithit og marijuana nga ikapares sa nagkanipis niyang buhok?;

·        Nga did-an sang iyang mga sakop pagtubag sa bisan unsang pangutana labot sa gikuwestiyong mga transaksiyon gikan sa mga imbestigador ug mga sakop sa media?; o

·        Pabahaan sab paper bags nga puno sa kuwarta ang mga konsehal ug ubang mga opisyal nga makadupa niya?   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 25, 2007

          LIGA SA PAMAKAK?

 

          Ang pangangkon sa League of Provinces of the Philippines (LPP) nga gikan nila ang kuwartang nadawat sa tulo ka mga gobernador sa hawanan sa Malakanyang duha ka semana nang nilabay, nga klarong gitumong aron pagpahilom sa mga pasangil sa lapad nga panuburno batok ni Pres. Arroyo, makapatumaw og dugang mga pangutana ug makapasamot pagpasilaob sa eskandalo.

          Ang labing lisod nga ipatin-aw sa LPP mao sab ang labing klarong timaan nga pagsuway lang pagtapak sa nagkadakong buslot sa kaligdong sa pamunoan kining labing uwahi nilang pakauwaw:   Nganong pila ka adlaw human nikumpisal si Gobernador Ed Panlilio sa Pampanga nga nakadawat siya og P500,000 human siya nakigtagbo ni Arroyo nipagawas man sila og full page advertisement sa mga pamantalaan nga way kuwartang gipanghatag atol sa ilang pagduaw sa Malakanyang?

-o0o-

          Mangahas gani ka og pamakak, kinahanglang tapakan nimo ang way kinutobang mga bangag nga mamugna sa imong pagsuway paglubag sa kamatuoran.   Niay pipila sa mga pangutana nga lisod kaayo nilang tubagon:

·        Nganong naabtan man og duha ka semana una nila giangkon ang kuwarta nga gipabaha sa Malakanyang?;

·        Nganong gisuwayan man nila pagtago ang nagbaha nga kuwarta pinaagi sa full page ad pagdupa sa kaligdong ni Pres. Arroyo?;

·        Nagtubod ba diay ang panalapi sa LPP nga nakasayun-sayon ra man paghatag og P1.2 milyones ngadto nilang Panlilio (P500,000), Gobernador Joselito Mendoza sa Bulacan (P500,000) ug Gobernador Emilio Macias II sa Negros Oriental (P200,000)?;

·        Kon ang tulo ka gobernador ray gihatagan, nganong napiskan man silang Kongresista Antonio Cuenco ug ubang kongresista nga didto sab sa palasyo niadtong adlawa?; ug

·        Kon maong kuwarta diay sa gobyerno ang ilang gipanghatag, nganong wa man papirmaha og resibo ang mga nakadawat?

-o0o-

          Ang papating sa LPP maoy labing uwahing tilimad-on unsa na kaubos ang gihagsaan sa kaligdong sa administrasyon.   Gawas nga wa na silay kukaikog nga mangahatag og kuwarta sa mga politiko kansang pagpaluyo ilang gikinahanglan, di pa gyod managana pagpatuyhakaw sa bisan unsang pamakak kon masakpan nang ilang kahiwian.

          Gisukod gyod sa administrasyon kanus-a kutob ang agwanta sa katawhan.  Kanus-a kutob ang ilang paglingiw sa tanang pakauwaw sa mga nagtungkawo sa gahom?  Kanus-a ta kutob nga mangiyugpos ug maghinan-aw lang sa ilang pagtulis sa atong panudlanan?

-o0o-

          Human nakaipsot sa daghang pagsuway sa iyang mga kaatbang pagpalagpot sa gahom, si Pres. Arroyo mahimong nagsugod na pagtuo nga pasagdan lang siya sa kinabag-an sa katawhan bisan unsay iyang buhaton.   Apan nasayop siya.

          Nainsulto ug nahimangod ang mga tagtungod sa mga biktima sa pag-ulbo sa Glorietta 2 dihang gitanyagan niya og kuwarta ug trabaho.   Hinaot nga makamatngon si Arroyo nga mahimong mailad, mahaylo, o mahudlat ang pipila ka mga tawo.  Apan, kay buhi pa man ang katarung ug kaangayan, di ang tanan.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 24, 2007

          TRAHEDYA NI ZENAIDA

 

          Padayong nagpaabot sa iyang patayng lawas ang mga anak ni Zenaida Montejo, ang Sugbuanon nga domestic helper sa Kuwait nga giingong naaksidente sa sakyanan didto sa Saudi Arabia.  Gisaaran sila nga moabot sa Sugbo ang patayng lawas duha ka semana nang nilabay.   Apan hangtod sa akong pagsuwat ini, pabilin silang nabawo.  Ug naglibog unsa gyoy tinuod nga nahitabo sa ilang inahan.

          Si Debraliz Padayogdog, 20, kamaguwangang anak ni Zenaida, nakadawat og suwat gikan sa ahente, nga nangangkong gisugo sa employer pagpada sa patayng lawas balik sa Pilipinas, nga nagkanayon nga namatay si Zenaida sa aksidente sa trapiko sa Al Rafeae sa Saudi niadtong Agosto 8.   Wa mapatin-aw sa ahente nganong naabtan og duha ka buwan una napahibawo ang mga anak.

-o0o-

          Ang labing mahinungdanong tuyo sa suwat mao ang pagpasidaan sa mga anak nga mosamot kalangay ang pagpada sa patayng lawas kon di nila tuohan ang imbestigasyon sa Saudi police nga namatay si Zenaida ug laing tulo ka kauban sa aksidente sa trapiko.   Giingong namatay uban niya ang duha ka employer nga Kuwaitis ug laing katabang nga Indonesian.

          Matod sa ahente nahingpit nang imbestigasyon sa kamatayon ni Zenaida.   Apan kon moawhag ang mga anak og autopsy, mobalik sa sinugdanan ang kapolisan ug wa nay makatino kanus-a mahibalik ang patayng lawas dinhi.  Nipasidaan ang Department of Foreign Affairs (DFA), nga matabla ang kasong ipasaka sa mga anak kon dunay foul play.  Kon di ma-autopsy sa Saudi ang patayng lawas.

Kay gipapili man tali sa autopsy ug sa kahigayonan nga makita nang patayng lawas sa ilang inahan karong Sabado, napugos ang mga anak pagpirma sa pagtugot nga ibalik dinhi ang patayng lawas sa labing daling panahon.

-o0o-

          Laing anak ni Zenaida nga si Dazzle Grace, 19, may sukaranang magduda sa kamatayon sa iyang inahan.   Segun sa police report nga gipataban sa suwat, naaksidente si Zenaida alas-11 sa buntag ug nga nada siya sa tambalanan.  Apan samang report naghisgot nga namatay siya sa alas-11 sab sa buntag.

          Nakapangutana si Dazzle Grace, ug daghan ang modason sa iyang kahibung, giunsa man pagka-managsama ang oras sa aksidente ug sa kamatayon nga nada pa man kaha sa tambalanan ang ilang inahan?

-o0o-

          Segun sa United Nations, ang Pilipinas maoy nakadawat sa ikaupat nga labing taas nga dollar remittances sa kanasuran kansang mga molupyo nanarbaho sa langyawng kabaybayonan.   Busa may abundang sukaranan ang pag-ila sa OFWs nga bag-ong mga bayani.

          Apan nganong gitugotan man sa kagamhanan ang OFWs sama ni Zenaida nga ilegal nga gipasa-pasa sa lainlaing employers?   Ug ilang mga kapamilya nga magkarakara una sa di pa mahibawo sa trahedya ug labaw nang magkalisud-lisod sa pagpangita og hustisya?  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 23, 2007

          BAWOS NI RADAZA

 

          Di na mogamit og puwersa si Lapulapu City Mayor Arturo Radaza aron pagtak-op pag-usab sa Marina Mall.  Kini bisan magkapuliki pagsagang sa mga kasong ipasaka ni Efrain Pelaez Jr.  Gitataw sa iyang abogado nga ang Opon may mga polis nga makapatuman sa kamandoan sa mayor.  Apan nipasalig nga di nila tugotang may moulbong duguong kagubot.

          Nipasidaan hinuon si Atty. Richard Sison nga mapatuman nilang balaod sa laing paagi.   Kon moinsistir gyod silang Pelaez ug ang Peza nga way hurisdiksyon ang Opon nila, pasagdan ug balibaran ang nagtipun-og nga basura ug tak-opan ang kadalanan palibot sa Marina ug tibuok export zone.

-o0o-

          Gikandadohan ug giguba ni Radaza ang kabtangan ni Pelaez kay kinahanglan siyang mopakita og labok pagmatuod nga siya pay hawod sa Opon.   Nangisog si Pelaez human nisukol ni Radaza ang managsuong Richard ug Rafael King.  Maong nabalaka si Radaza nga kon di patagmon si Pelaez, mas daghan pa unyang mga magpapatigayon nga moalsa.

          Inilang magpapatigayon sa Opon nasubo nga tungod sa pagpanghasi nga nahiagoman ni Pelaez nitalaw nang mga sakop sa Mactan Island Chamber of Commerce and Industry.  Di kasinahan ang nahimutangan ni Pelaez.  Apan kon makalahutay ug magmadaugon siya batok ni Radaza, mobalik siyag kahumot sa namiya niyang kaubanan.

-o0o-

          Ang mga dokumento sa Cebu International Convention Center (CICC) nga nasang-at sa Visayas Ombudsman gikan sa nagpakabana nga mga kawani sa Kapitolyo.   Nga di makatugot nga magpabiling tinagoan ang mga dokumento sa labing kontrobersiyal nga transaksiyon sa pamunoan ni Gobernador Gwen Garcia.

          Inay pasidunggan sa ilang kaisog ug kaligdong, ang tanang gidudahang mga kawani gitawag nga mga kawatan, giinsulto ug gipakauwawan.   Ang pipila nila gipanglabay gawas sa Kapitolyo ug gipangsuspenso ug gikulban sa ilang mga kaldero.

          Apan di pa igo ang ilang sakripisyo.  Gitiwasan pa gyod sila sa Visayas Ombudsman.  Kay gipasagdan lang nga masalindot sa suok ug lawalawaan ang kasayuran nga ilang gihagoan pagbutyag ngadto sa katawhan.

-o0o-

          Bisan unsa pay bag-ong mahunahunaan ni Visayas Ombudsman Pelagio Apostol nga panagang sa iyang pagdumili pagsusi sa labing dakong proyekto sa niaging 12 ^th Asean Summit, ang mosunod nga sipa nga mga mensahe maoy napadangat sa Ombudsman ngadto sa mga magbubuhis:

·        Kon gusto ninyong mobarug alang sa katarung, ayaw na lang mo paghilas-hilas kay dila ra unya ninyo ang way labod inigbawos na sa inyong gipasanginlan;

·        Kon nagtuo mong paluyohan sa katawhan ang inyong pagsulti sa kamatuoran, mas gamhanan gihapon ang inyong gipasanginlan ug sayon ra mong panamastamasan aron kadudahan ang inyong motibo; ug

·        Kon nagtuo mong mokihol ang Ombudsman tungod sa iyang pagdangop sa media, pekat!, kay ang mga politiko nga inyong natumban mas makatabang sa among pagpabilin o pagkatudlo sa mas taas nga katungdanan.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 21, 2007

       FEELING HAWOD

 

       Lisod sabton si Lapulapu City Mayor Arturo Radaza.  Ning panahon nga bisan ang labing gamhanang mga pangu sa nagkalainlaing kanasuran naningkamot nga humot ug maayo silang tan-awon sa publiko, si Radaza di magtagad pagtubag sa mga pasangil sa kahiwian batok niya, o kon matsambahan man sa media hanap pa sa diyes panas ang mga pamahayag, di managana pagpasundayag sa iyang paugat, way kahadlok molapas sa kamandoan sa hukmanan.

        Ning panahon nga bisan si Fidel Castro sa Cuba ug ang Santo Papa sa Vatican kinahanglan nang mopakita sa media aron pagpakita sa kahimtang sa ilang kahimsog ug panglawas, si Radaza nipakita sa tanang hingtungdan nga labaw pa siyang anhing Ferdinand Marcos sa pagpanlaktod ug mahimong sama siya kabagis sa gikalisangang mga pangu sa diktadurang Myanmar ug North Korea.

-o0o-

        Bisan sa kagamay ra sa Opon kon itandi sa ubang mga gingharian ug bisan sa kagamay ra sa iyang gahom kon itandi sa ubang nagpahawud-hawod sa atong panahon, si Radaza way kukaikog nga nigamit sa tanan niyang abilidad isip kanhi polis inabagan sa iyang mga batabata nga wa say kukauwaw nga nikumpisal nga kawhaan na ka tuig silang nagyampungad sa tubaan:

·         Gipalabwan niyang kaisog sa banghag, kamakantalitahon sa sulti ug kamahigugmaon sa kiha ni Gobernador Gwen Garcia;

·         Giyam-iran niyang aroganteng mga pasidaan ni Cebu City Mayor Tomas Osmena pinaagi sa pagtinuod sa tanan niyang hudlat; ug

·         Wa ra sa kumingking sa kamakauuwaw sa nabistong binayranay sa Malakanyang ang pasangil nga nagpadugang siyag bayad atol sa iyang pagputol sa ribbon pagkakita nga mas dako ang patigayon kay sa una niyang banabana ug nga gipaburot niya hasta ang presyo sa butong sa niaging Asean Summit.

-o0o-

        Nasuwayan ang kahawod ni Radaza sa duha niya ka di mayukmok nga mga kaatbang:

·         Ang managsuong Richard ug Rafael King may igong katigayonan, kamaru, kasinatian sa mga kontrobersiya, kaisog ug lahutay sa pakigbugno niya; ug

·         Si Efrain Pelaez Jr. gipaluyohan sa labing dagkong mga magpapatigayon sa Sugbo, may gamhanang mga koneksiyon sa kagamhanan ug, labaw sa tanan, may kaisog nga lisod hitupngan (gilalis niya si Annie Aboitiz isip presidente sa homeowners sa Maria Luisa Subdivision dihang gamhanan pa kaayo silang Lito ug Sonny Osmena).

-o0o-

        Dihang nilawos na gyong pamolitika ni Sonny Osmena, daghang nagpaabot nga magdukudko na si Radaza kay wa nay kasandigan nga gamhanang padrino.  Apan ang mas tuyhad pang barug ni Radaza, sa way paghisgot nga naabtan ang Peza og siyam ka oras una nakapatigbabaw sa iyang pagkontrolar sa nahimutangan sa Marina Mall, nakapatumaw sa pagduda nga duna na siyay mas gamhanan pang gisaligan.

        Layo pang 2010.  Di pang kapalaban si Radaza sa naandang makabungog niyang mayoriya sa Olango.  Unsa kakasaligan ug kamalungtaron ang iyang koneksiyon sa Malakanyang?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 20, 2007

          BAGIS PANG WAWAY

 

          Nganong may motuo man gihapon nga serial killer si Warlito "Waway" Toledo bisan sa pasalig sa kadagkoan sa kapolisan pinaagi sa media nga di tinuod nga daghan na siyang nalugos ug napatay sa amihanang Sugbo?  Sayon kaayong pagtulisok nga mga taphaw, ignorante, way grado ug way laing lingaw ang mga tawo nga nahadlok ni Waway ug nisabwag sa ilang labihang kahadlok ngadto sa ilang kaparyentihan ug mga silingan.

          Apan di tanang nituo ni Waway way grado.   May mga tagduma sa mga kompaniya nga niusab sa ilang oras nga tingtrabaho aron wa nay mga kawani nga mamauli sa lawom nang takna sa kagabhion.  May mga kawani sa call centers nga nihunong nag trabaho sa kahadlok nga silay sunod nga mabiktima.   Ug may mga ginikanan nga dagko og katungdanan sa ilang kompaniya o kahugpongan apan niapil pagpasidaan sa ilang mga anak paghipos sa mga tsinelas aron di malud-an ni Waway.

-o0o-

          Kon palawoman ang pagsubli sa mga sugilanon mahitungod ni Waway, masihag ang kakuwang og pagsalig sa katawhan sa kapolisan ug sa kagamhanan:

·        Ang asawa ni Waway gilugos ug gipatay uban sa iyang mga anak apan wa siya kakuha og hustisya, maong gikumkom ang balaod sa iyang mga kamot pinaagi sa paglugos sa kababayen-an ug pagpatay sa ubang sakop sa pamilya nga iyang nabiktima;

·        Giduwaduwaan lang ni Waway ang kapolisan pinaagi sa pagpaupaw ug pagpataas sa iyang buhok ug pagbalhin-balhin sa kalungsoran sa amihanan ug kasadpang Sugbo;

·        Nabilanggo na si Waway apan pagawas-gawason sa mga polis magabii aron makapatay og dugang mga biktima; ug

·        Nagkonsabo ang mga ahensiya sa kagamhanan ug mga sakop sa media sa pagtago gikan sa publiko sa nagpasad nang mga biktima sa kapintas ni Waway.

-o0o-

          Di kaha tinuyo ang wa pagtuo sa katawhan sa mga pasalig nga luwas silang Waway sama sa ilang pagsalikway sa mas dakong bakak nga nilambo nang ilang kahimtang ug luwas na sila gikan sa pangurakot sa labing taas nga mga ang-ang sa kagamhanan?

          Di kaha ni hinungaw lang sa kahimangod sa katawhan sa kagamhanan nga napakyas paghatag bisan sa labing batakan niyang panginahanglan sa pagkaon, sinina, pinuy-anan, kahimsog ug edukasyon?

-o0o-

          Samtang niangkon nga wa matagbaw ang publiko sa ilang pagsulbad sa mga krimen, ang tigpamaba sa CPPO, Sr. Insp. Edwin Ermac, niingon nga mas ganahan lang gyong motuo ang mga tawo sa gihunghong nga mga huhungihong, bisan gipahibawo na sa tinuod.

          Nipasalig si Ermac nga tinud-on nila pagpangita ug pagdakop si Waway.   Kon nadakpan pa dayon si Waway human ikiha og lugos sa Danao niadtong 2002, di na unta siya kagubtan ron.

          Di hinuon gihapon sila hingpit nga luwas.   Hangtod nga magpabiling gawasnon ang mga kriminal nga mas bagis pang Waway.  Apan wa magtagu-tago.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 19, 2007

          LABWANAY SA BARAHA

 

          Si House Speaker Jose de Venecia klarong nahimuot pag-ayo sa kalit niyang pagkahumot ngadto sa mga kaatbang ni Pres. Arroyo.   Ang oposisyon nga andam na untang moitsa sa puti nga toalya human naunhan na sab sa pagpasaka sa labing bag-ong impeachment complaint batok ni Pres. Arroyo kalit lang nabuhian og dugo atubangan sa ilang gilaoman nga inanayng pagpalayo ni de Venecia gikan sa Malakanyang tungod sa mosunod nga pasiuna niyang mga lakang:

·        Wa badlonga ang iyang anak, Jose de Venecia III, sa pagbutyag sa dagkong komisyon nga gitanyag aron makalusot ang $329 milyones nga transaksiyon sa NBN; ug

·        Pagpasusi sa mga pasangil nga gisuwayan pagsuburno ang mga kongresista aron paluyohan ang huyang nga impeachment complaint ni Atty. Roel Pulido.

-o0o-

          Nisamot kataas ang layat sa kalipay sa mga lider sa oposisyon tungod sa nisunod nga mas kusganong mga lakang ni de Venecia nga ilang giisip nga mga timaan nga di na siya itoy sa presidente:

·        Ang iyang pagsalikway sa pagbanhaw ni Arroyo sa charter change (cha-cha) gihubad nga pagdumili ni de Venecia nga sa makausa pa magpagamit sa palasyo paglipat sa katawhan gikan sa nangalisbong eskandalo sa pagbaha sa suburno ngadto sa lokal nga mga opisyal sud mismo sa Malakanyang;

·        Wa badlonga ang iyang alyadong mga kongresista nga gawas nga niangkong nakadawat nitino pa gyod nga nakit-an nilang presidente nga nakatambong sa aktuwal nga hinatagay sa kuwarta; ug

·        Ang iyang kusganong pag-awhag ni Arroyo nga papason ang lapad nga pangurakot sa kagamhanan labi na gyod sa Malacanang pinaagi sa pagtudlo og batan-on ug mas takos nga mga opisyal.

-o0o-

          Salamat sa pamostura ni de Venecia, ang kadagkoan sa oposisyon nagkarakara na karon pag-andam og ikaduha ug mas lig-on nga impeachment complaint batok sa presidente.   Gawas sa suburnohay, NBN, Hello Garci ug ubang eskandalo, iapil sab nila ang laktod nga pagpamatay sa mga aktibista.  Masaligon silang andam nang mga kaso ug tanang ebidensiya inigbalik sa mga kongresista human sa ilang bakasyon sa Kalagkalag.

          Nahibawo hinuon sila nga bisan unsa pa kalig-on ang ilang kaso, di silang katandog ni Arroyo kon wa silay numero.   Nga maoy alas nga gihuptan ni de Venecia.

-o0o-

          Ang kapin na lang sa duha ka tuig nga nahibilin sa termino ni Arroyo, pun-an sa kahadlok nga nangambisyon siyang magpabilin lapas sa 2010 pinaagi sa cha-cha, maoy labing dakong hulga sa kalig-on sa politikanhong alyansa nga nakapukan sa unang duha ka pagsuway pagpalagpot niya pinaagi sa impeachment.

          Apan di monopoliya sa pamunoan ang posibleng pagkabuak-buak.   Ang oposisyon, bisan pag ipakapin si de Venecia, wa gihapon magkahiusa.  Kay may pipila lang gihapon nga nipalabi sa ilang kahadlok nga kon matangtang si Arroyo, mas lig-on nga Noli de Castro ang ilang ikabangga sa 2010.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 18, 2007

          BAKAK NGA TINUOD

 

          Di santo si Gobernador Ed Panlilio, nga gipabakasyon sa Simbahang Katoliko pagkapari human nidaog batok sa duha ka higanteng politikanhong mga pamilya sa Pampanga.   Tawo siya nga dunay kahuyangan.  Di siya lunsay nga bayani.  Apan di sab angayng isalikway ang iyang maisugong pagbarug alang sa kamatuoran.

          Buot sa mga tawo nga nagsaulog sa kamatinud-anon ni Panlilio nga laktawan na lang ang pait nga kamatuoran nga ang kasayuran nga gibutyag ni Panlilio, nga nakapatay-og sa pamunoan nga tang-an na sa daghang nangaging mga eskandalo, nanukad sa bakak.   Wa siya magsulti sa tinuod sa unang pagpahibawo sa iyang pagdawat og kuwarta gikan sa Malakanyang.

          Apan wa ning kapugong niya pagtul-id sa iyang kasaypanan.

-o0o-

          Sa ngan sa katarung ug kaangayan, niang mga bakak ni Panlilio sa una niyang pagbutyag sa nangalisbo nga suburno sa Malakanyang niadtong Sabado:

·        Una, lalaking opisyal sa Malakanyang ang nihatag niya sa kuwarta (babayeng opisyal sa Malakanyang diay ang nitunol sa duha ka paper bags ngadto ni Bulacan Governor Joselito Mendoza kinsa gitugon nga tagsa sila si Panlilio); ug

·        Ikaduha, nibalibad unta si Panlilio apan namugos ang opisyal pagahatag sa kuwarta (unsaon niya pagbalibad nga ang gitunolan ni Mendoza sa kuwarta mao mang iyang chief of staff nga si Archie Reyes?).

Ato ning klaruhon:  Ang pamakak ni Panlilio mas maayo pa kay

Sa papating nga pagbalibad sa ubang mga politiko nga nakadawat sab sa gibanabanang P119 milyones nga kinatibuk-ang suburno.

-o0o-

          May sukaranan ang pagsaway sa CBCP sa pagdawat ni Panlilio sa kuwarta.   Ang iyang pasalig nga gastuhon ang kuwarta alang sa kaayuhan sa katawhan sa Pampanga di makapapas sa pait nga kamatuoran sa pagpanuburno sa Malakanyang ug sa iyang paghingpit sa krimen pinaagi sa gawasnong pagdawat sa suburno.

          Maong angayng hingpiton ni Panlilio ang pagtul-id sa iyang sayop.   Kinahanglang iuli sa labing daling panahon ang P500,000 ngadto sa palasyo.  Ug ikiha ang opisyal nga nihatag niya sa kuwarta.  Bahala na kon, ubos sa atong mga balaod, maapil sab siya sa kaso.

-o0o-

          Sa di pa nato hingpit tungluhon ang kasaypanan ni Panlilio, hinaot nga di kalimtan ang mas dakong krimen sa way kukaikog nga pagpabaha sa buhis sa katawhan pagpamalit sa mga politikong naa sa labing maayong posisyon pagpabilin ni Pres. Arroyo sa katungdanan.   Bisan lapas pa sa 2010, kon molampos ang kalit lang gibanhaw nga cha-cha.

          Kon mahuman na tag panghimaraot ni Panlilio, hinaot makalitok sab og pipila ka pung sa pasalamat nga tungod sa iyang pagtingog nalikayan ang mas salawayong kahimtang kon nitak-om pa siya.   Mahimo ra gyod untag magpakahilom ug pasagdan ang iyang kaugalingon nga malamoy sa kukhang mga kurakot.

          Salamat nga, bisan sa kadangog ug kamadanihon sa pagpaundayon sa tentasyon, gipaminaw pang iyang tanlag.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com