Arangkada of Leo Lastimosa for August 16, 2009

              LIBRE ANG TEXT

 

       Sa ilang pangugat pagsupak sa singko sentabos nga buhis sa matag text nga di nila ikapasa ngadto sa mga konsumidor, napugos ang Globe Telecom, ang ikaduhang labing dakong kompaniya sa telepono sa Pilipinas, sa pagpakita sa siwil sa ilang saya:  21 sentabos ra diay ang ilang gasto sa matag usa sa duha ka bilyon ka text messages nga mapada sa mga Pinoy matag adlaw.

       Matod sa Globe tungod sa daghan nilang mga promo, nitidlom na pag-ayong bayad sa matag text.  Sa ato pa, kon kamao kang mosubay sa kuting mga lagda sa mga promo—di P1, di gani P0.50, kon dili 23 sentabos na lang ang matag text.

-o0o-

       Ambot kinsay makasabot sa tanang mga lagda, usahay sagol lipatlipat, sa mga promo sa mga kompaniya sa telepono.  May mga promo nga mora kang nakabaratilyo apan kon masipyat kag text sa laing network mapapas ang tanan nimong load.  May mga promo sab nga libre ang tanang text ug tawag apan siyam-siyaman ka, kon di man mabasiyo ang imong pundo, una marehistro.

       Ang mga lagda mag-usab-usab matag semana, usahay gani matag adlaw.  Sa di pa kang hingpit kasakay sa daang mga lagda, ilisan dayon nilag bag-o sa pamasin nga malipat na sab ka ug mahurot unang load sa di pang kasabot.  Sa laktod kasagaran sa promo giumol aron di kang kapahimus sa kinatibuk-ang benepisyo.

-o0o-

       Apan bisan ang 21 sentabos nga gasto nila sa pagpada sa matag text dakong bakak.  Nahisgutan na nako dinhi pila ka buwan nang nilabay ang pagtuon nga nagbutyag nga way gasto bisan usa ka dako ang pagpada og text—lima o lima ka milyon man matag adlaw.  Kay igo lang nikabayo sa kahimanan alang sa voice calls.

       Di lang diay 79 sentabos ang ginansiya sa mga kompaniya sa telepono sa matag text, sa naandan ining presyo (nga maoy gibayran sa kinabag-an) nga P1.  Kon dili P1 gyod nga tibuok ang ilang nahantok.  Sud na ron sa daghang katuigan.

-o0o-

       Nga maoy labing makapahibung.  Agresibo kaayo ang NTC nga nipalugway sa lahutay sa phone cards ug niusab sa kuwentada sa bayranan sa voice calls, inay pinasikad sa matag 60 segundos ngadto na sa matag unom ka gutling.  Nangisog ang mga senador pagpangita sa nawa ug gidudahang gipangawat nga loads.

       Apan way bisan usa ka sakop sa kongreso ni opisyal sa NTC ug sa Malakanyang nga nipunit sa pagtuon nga libre diay ang text messages.  Gituki na ang pagtuon sa Amerikanhong Kongreso ug nagkarakara na og panagang ang higanteng mga kompaniya sa telepono sa Estados Unidos.  Kanus-a pa man madutlan ang mga telcos dinhi sa ato ug kanus-a pa man makalingkawas ang mga politiko gikan sa ilang dagkong amot sa ilang kampanya?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 15, 2009

              UKOY SA NAGA

 

       Kinabag-an sa mga Sugbuanon nga niapil sa among survey di kapasaylo ni Gobernador Gwen Garcia.  Human siya niangkon og hingpit nga responsibilidad ug nangayo og pasaylo sa nabulilyaso nga P98 milyones nga transaksiyon pagpalit sa luna sa Tinaan, Naga nga ang labing dakong bahin naa diay ilawom sa dagat.

       Ang kasagaran sa mga nanawag sa "Arangkada" sa DYAB Abante Bisaya, nga naglakip sa pipila nga taga Dakbayan sa Sugbo, niingon nga ang pagpangayog pasaylo ni Garcia di paigo.  Angayng silotan ang mga nagpabaya sa pagpanalipod sa interes sa Sugbuanong mga magbubuhis ug ang mga nakapahimus sa di makiangayon nga transaksiyon.

-o0o-

       May mga nanawag nga maglisod pagtuo nga nagpabaya si Garcia.  Kay gihulagway man sa iyang labing suod nga kadagkoan sa Kapitolyo nga labihan kakuti-kutihan sa mga transaksiyon nga naglambigit og kuwarta.  Iya ganing manghod, si Kongresista Pablo John Garcia, niangkon nga nagreklamo ang mga kontraktor nga "malumping una ang peso sa di pa buhian" sa gobernadora.

       Nganong nikalit man lang og lugak si Garcia sa pagpalit sa luna sa mga Balili?  Nalipat ba lang sa mga opisyal sa Kapitolyo nga iyang gisaligan?  Nikagar ba lang ang iyang naandan nga kamabinantayon?  O may lain untang katuyoan ang transaksiyon apan nasimhotan lang sa nagpakabana nga mga magbubuhis?

-o0o-

       May mga nanawag sab nga niawhag nga di lang ang P37 milyones nga bayad sa 75% sa luna nga naa pa ilawom sa dagat ang bawion sa Kapitolyo.  Matod nila angayng ipauli gyod sa mga Balili ang kinatibuk-ang P98 milyones.  Kay ang 25% sa luna, nga mao ray uga, kabahin sa sa nangalisbo nga transaksiyon nga gipasikad sa pangilad ug palusot.

       Gawas pa, unsa pa may kapuslanan sa nahibilin nga unom ka ektarya nga luna nga 25 ektarya man ang gikinahanglan sa proyekto nga nahunahunaan ni Garcia nga ipatuman sa luna?  Yuna, unsa ba gyod diay ang tinuod nga plano sa Kapitolyo nga himuon sa luna?

-o0o-

       Matod ni Provincial Board Member Juan Bolo ang orihinal nga plano mao ang pagtukod og pantalan.  Apan niangkon sab siya nga wa pay pagtuon nga nahimo.  Gipalit daan ang luna kay kon unahon ang pagtuon mahibaw-an unya sa mga Balili ug mosaka na pag-ayong presyo sa luna.

       Apan ang ubang opisyal sa Kapitolyo niingon nga gamiton ang luna alang sa eco-tourism.  Ang uban niingon nga himuon ning tam-okanan sa abo gikan sa higanteng planta sa elektrisidad.  Maayo tingaling mobalik ta sa orihinal nga katuyoan nga gitakda sa resolusyon sa provincial board pagtugot ni Garcia pagpalit sa luna.  Gawas kon ang resolusyon nihatag sang Garcia og hingpit nga katungod paggamit sa luna alang sa bisan unsa nga iyang mahunahunaan—pahaom sa uga, pagatpatan ug kaukoyan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com