Arangkada of Leo Lastimosa for May 23, 2010

                Sugbuanon sa gabinete

 

            Dihang among gipahibawo si kanhi kongresista Butch Abad, campaign manager sa Partido Liberal, sa among nadawat nga nagbaha "Dear Noynoy" gikan sa mga tigpaminaw sa DYAB Abante Bisaya, nga pulos nisugyot ug nangindahay sa tinuoray ug makiangayong kausaban alang sa nasud, niingon siya nga ang mga Sugbuanon dunay tanang katungod pagpaningil ni Senador Noynoy Aquino kay nakahatag sila niya og kapin sa usa ka milyon ka boto sa niaging piniliay.

            Ambot kon namolitika ba lang si Abad, o tinuoray gyong mapasalamaton sa makabungog nga mayoriya nga naangkon ni Aquino sa Sugbo, apan nitug-an siya nga gihatagan ni Aquino og dakong importansiya pagbalanse sa mga sakop sa iyang gabinete, nga kinahanglang maglakip sa taga Kabisay-an ug Mindanao.

-o0o-

            Sa niaging semana, kanus-a nagsugod na si Aquino pagpanlista sa posibleng mga sakop sa iyang gabinete, nitumaw ang ngan sa Sugbuanong magpapatigayon nga si Rene Almendras.  Si Almendras, igsuon ni Cebu Provincial Board Member Agnes Magpale, gikatahong gitanyagan nga mamahimong kalihim sa Department of Public Works and Highways (DPWH).

            Si Almendras mao karoy presidente sa Manila Water Company ug kanhi chief executive officer sa mga kompaniya sa Ayala Corporation sa Sugbo—ang Cebu Holdings Inc. ug Cebu Property Ventures and Development Corporation.  Kanhi mamahandi siya sa Aboitiz & Company ug presidente sa City Savings Bank.  Ang iyang alas mao nga classmate siyang Aquino sa Ateneo de Manila University.  Apan gikatahong gibalibaran ni Almendras ug sa mga Ayala ang tanyag ni Aquino.

-o0o-

            Laing duha ka Sugbuanon nga gitugpo sa bag-ong pamunoan mao silang Cebu City Mayor Tomas Osmena, nga nipadayag sa iyang tinguha nga mangu sa National Economic Development Authority (Neda), ug Tourism Secretary Ace Durano, nga girekomendar ni Dr. Bernardo Villegas sa University of Asia and the Pacific.

            Si Osmena gisaway ni Gobernador Gwen Garcia nga di takos nga moduma sa Neda, nga maoy mohukngay sa labing dagkong mga proyekto sa kagamhanan.  Samtang si Durano, nga maayog labok sa turismo, nagpaluyo apan way aktibong papel sa kampanya ni kanhi defense secretary Gibo Teodoro.

-o0o-

            Si kanhi senador Sonny Osmena nitug-an nga si Durano gyoy iyang giduso ngadtong Aquino nga kandidato pagka gobernador sa Sugbo.  Apan nipasangil siya nga si Aquino "gibanhigan" sa iyang manghod, si kanhi gobernador Lito Osmena ug Mayor Osmena duol sa swimming pool sa Marriott Hotel, nga nipaluyo ni kanhi konsehal Jun-Jun Davide.

            Si Davide di pa matudlo og katungdanan sa kagamhanan sa mosunod nga usa ka tuig.  Apan gihulagway siyang Mayor Osmena nga labing gamhanan sa pagpatuman sa mga proyekto sa nasudnong kagamhanan sa Sugbo.  Maayo na lang nga si Davide di sama ka-feeling hawod.  Matod niya wa siya mangambisyon og katungdanan ug mga Sugbuanon, di siya, maoy tinuod nga nakapadaog ni Aquino dinhi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 22, 2010

                        Tuis sa krisis

 

            Human nipasalig ang Metro Cebu Water District (MCWD) nga di maapektahan ang suplay sa tubig sa Sugbo sa makalilisang nga huwaw kay, lahi sa ubang bahin sa nasud nga nagsalig sa dams ug mga suba ang labing dako natong tinubdan naa ilawom sa yuta, ug human sa pasiatab ni Cebu City Mayor Tomas Osmena nga wa magnihit ang atong suplay sa tubig, natinuod ang dugay nang gikahadlokan sa mga Sugbuanon:

·        Nga ang kadagkoan sa MCWD mas nalinga sa pagpagarpar kay sa pagpalambo sa mga tinubdan sa tubig ug pagtagbaw sa labing batakang panginahanglan sa mga konsumidor; ug

·        Nga ang ilang mayor nagpuyo sa iyang kaugalingong kalibotan.

                        -o0o-

            Ang pait nga kamatuoran mao ni:  Bisan sa wa pang El Nino, kuwang nang daan ang suplay sa tubig sa MCWD.  Wa rang kaabot og katunga sa Metro Cebu, nga maoy ilang franchise area, ang ilang nahatagan og tubig.  Kon kasarangan pa lang nga kompaniya ang MCWD, hagbay ra unta silang gilaksian og prangkisa.  Apan wa matandog kay gipanag-iya man sa kagamhanan.  Nga napamatud-an sa makadaghan nang higayon nga wa maglantaw sa kaayuhan sa kinabag-an.

            Inay maningkamot pagpalambo sa suplay sa tubig, ang mga politiko niggamit sa MCWD sa ilang way kinutobang pamolitiko—gihimo lang butanganan sa ilang mga itoy nga igo ra sang nagyangu-yango sa ilang tanang kapritso.

                        -o0o-

            Mas masulub-on ang hulagway sa suplay sa tubig tungod sa huwaw.  Ang produksiyon sa MCWD sa wa pang El Nino nikabat og 170,000 cubic meters matag adlaw.  Nga kuwang nang daan pagtagbaw sa kinatibuk-an nga panginahanglan nga 172,873 cubic meters.

            Tungod sa huwaw, nius-os ang inadlaw nga produksiyon sa MCWD ngadto sa 157,714 cubic meters.  Sa ato pa, mas niburot pa ang kakuwang sa tubig—niabot nag 15,159 cubic meters matag adlaw.  Wa katabang sa kawsa sa MCWD ang hingpit nang paghubas ug pagkabuni sa Buhisan dam, pagkauga sa suba sa Mananga ug subsob nga brownouts sa Visayan Electric Co. (Veco) nga naka-aberiya sa ilang mga bomba sa tubig.

                        -o0o-

            Dugang timaan nga ang mga politiko way tinguha pagdasig sa MCWD pagpangita og mas malungtarung sulbad sa krisis sa tubig:  Si Mayor Osmena mas bilib sa ungo sa tubig kay sa pagladlad og mga tubo pagkuha sa abundang suplay sa tubig sa kasilinganang kalungsoran; ug ang City Hall ug Kapitolyo nipalabi sa pagbugno kinsay dunay gahom pagtudlo sa mga sakop sa MCWD board.

            Ang mas batakang suliran gibutyag sa kandi tagduma sa MCWD, nga sa akong pakisusi maoy labing takos ug kugihan nga nangitag tubag sa kanihit sa tubig:  Gipaningkamotan gyod nila pag-ayo apan natapos na lang ang iyang termino wa nila matultoli hain mahimutang ang tanang tubo sa tubig sa MCWD.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com